Albrecht Hallers Berner Krankenjournal (1731-1736)
hg. von Urs Boschung, hallerNet 2023

Resina Jalapae

Jalapa-Harz

Resina Gialappae (Triller II, S. 581); Resina Jalappae, Jalappen-Harz (Ph. Helv. II, S. 180 f., Index II., S. 39)

„Resina jalappae, ist eine in spiritu Vini geschehene, und durch gemein (aqua) praecipitirte Auflösung des ölicht- oder hartzigten Theils von der Jalapp-Wurtzel [...] Es ist eine schöne Purganz, und führet die Serosität ab [...]“ (Woyt 1740, S. 796)

„Est purgans universale & praecipue pilulis laxantibus pro stimulo additur. Nunquam sola dari debet, intestinis enim adhaeret, & non solum tormina & hypercatharses, verum etiam funestas inflammationes excitare potest. Optima methodus exhibendi est in pilulis, ubi extractis jungitur, & particulae resinosae disgregantur. Amygdalis vel Pineis trita, ab oleosa eorum substantia quidem dissolvitur, verum ita vehiculo frigido assumi debet, ne resina rursus coaguletur. Pessimus modus est, illam exhibendi, si in spiritu soluta, absque syrupi additione, datur; mox enim, e spiritu praecipitata, pristinam piceam substantiam induit. [...] – Dosis in pilulis grana quatuor, sex, vel septem; in forma pulveris, cum Amygdalis triti, usque ad scrupulum semis, in robustioribus, ad grana duodecim scendere licet.“ (Triller II, S. 581 f.)

„Inter optima militat purgantia & tanquam stimulus additur aliis laxantibus. Huic resinae inest vis acris, caustica, violenta, manifesta plerumque, tormina excitans, hypercatharses, natasque inde inflammationes; hinc sola nunquam praescribenda. Si tamen id volupe est, priùs in mortario vitreo, frigido teritur diu cum sacchari sicci partibus aequalibus, ut pulvis ità paretur minutissimus, qui dein ex syrupo quodam haustus, nunquam adhaerescit viarum plicis. Si quoque cum amygdalarum & vitelli ovi pauco teritur, & tum, dissolutâ tenacitate suâ resinosà, optatum effectum exerit. Patet, quàm periculosum sit, illam exhibere in spiritu vini solutam, abqua syrupi additione: mox enim è spiritu praecipitata, pristinam piceam substantiam induit.“ (Ph. Helv. II, S. 180 f.; Dosierung wie Triller, mit Zusatz:) „Quia compendiosum est purgans, pro infantibus ad annum aetatis octavum usque ad tot grana ascenditur, quot annos habent.“ (Ph. Helv. II, S. 180 f.)

Resina Jalapae, Jalapenharz (Schoen, S. 112)